Azerbaijan Faʻamatalaga autu
Taimi i le lotoifale | Lou taimi |
---|---|
|
|
Sone taimi faʻapitonuʻu | Eseesega taimi sone |
UTC/GMT +4 itula |
latitu / longitude |
---|
40°8'50"N / 47°34'19"E |
iso faʻailoga |
AZ / AZE |
tupe |
Manat (AZN) |
Gagana |
Azerbaijani (Azeri) (official) 92.5% Russian 1.4% Armenian 1.4% other 4.7% (2009 est.) |
eletise |
Ituaiga c European 2-pin F-ituaiga Shuko plug |
fuʻa a le atunuʻu |
---|
laumua |
Baku |
lisi faletupe |
Azerbaijan lisi faletupe |
faitau aofai o tagata |
8,303,512 |
eria |
86,600 KM2 |
GDP (USD) |
76,010,000,000 |
telefoni |
1,734,000 |
Telefoni feaveai |
10,125,000 |
Aofai o Initaneti talimalo |
46,856 |
Aofaʻi o tagata faʻaaoga Initaneti |
2,420,000 |
Azerbaijan folasaga
Azerbaijan o loʻo tu i le itu i sasaʻe o Transcaucasus i le fetaulaʻigaʻau o Asia ma Europa, ma lona lautele e 86,600 sikuea kilomita. E tuaoi le Sami Kasipia i sasaʻe, Iran ma Turkey i saute, Lusia i matu, ma Georgia ma Armenia i sisifo. Sili atu nai lo le 50% o le teritori atoa o Azerbaijan e maugā, ma Mauga Sili o Caucasus i le itu i matu, o Mauga Laʻititi Caucasus i saute, le Kulinka Basin i le va, le Tutotonu Araksin Basin i sautesisifo, ma Dalalapuyaz Mauga ma Zangger i matu E siʻosiʻomia e Mauga o Zursky, o loʻo i ai Taleš Mauga i sautesasaʻe. Azerbaijan, o le igoa atoa o le Republic of Azerbaijan, o loʻo tu i le itu i sasaʻe o Transcaucasus i le fetaiaʻiga o Asia ma Europa, e aofia ai le lautele o le 86,600 sikuea kilomita. E tuaoi le Sami Kasipia i sasaʻe, Iran ma Turkey i saute, Lusia i matu, ma Georgia ma Armenia i sisifo. O le Autonomous Republic of Nakhichevan ma le Nagorno-Karabakh Autonomous Region, o loʻo i le Central Arras Basin, i le va o Armenia ma Iran, o loʻo galulue faʻatasi i Armenia. Sili atu nai lo le 50% o le teritori atoa o Azerbaijan e maugā, ma le Mauga Sili o Caucasus i le itu i matu, o Mauga Laʻititi Caucasus i saute, ma le Kulinka Basin i le va. O le itu i sautesisifo o le Central Araksin Basin, ma lona itu i matu e siomia e Dalalapuyaz Mountains ma le Zangezursky Mountains. O loʻo i ai Tares Mauga i sautesasaʻe. O vaitafe autu o Kura ma Aras. E eseese le tau. I le senituri lona 3-10 senituri, na pulea ai e Iran ma le Arab Caliphate. Sa i ai feudal atunuu e pei o Shirfan i le 9-16 seneturi. O le malo Azerbaijani na fausia lava i le 11-13 seneturi. I le 11-14 seneturi, na osofaʻia e Turkey-Seljuks, Mongol Tatars, ma Timurids. Mai le 16th i le 18th seneturi, na pulea e le Safavid Dynasty o Iran. I le 1813 ma le 1928, o le itu i matu o Azerbaijan na faʻaofiina i totonu o Lusia (Baku Itumalo, Elizabeth Bol Itumalo). Faʻalauiloaina le faʻavaeina o le Azerbaijan Soviet Socialist Republic ia Aperila 28, 1920, na auai i le Transcaucasian Soviet Federal Socialist Republic ia Mati 12, 1922, na auai i le Soviet Union o se sui o le Federation ia Tesema 30 o le tausaga lava lea, ma avea ai ma totino o le Soviet Union ia Tesema 5, 1936 O se sui usufono republika saʻo i lalo o le Soviet Union. I le aso Fepuari 6, 1991, na toe faaigoa ai le atunuu o le Republic of Azerbaijan. I le aso 30 o Aukuso o le tausaga lava lea, na talia ai e le Supreme Soviet o Azerbaijan le Tautinoga o le Tutoʻatasi, ma folafola aloaia ai le tutoʻatasi ma faatuina le Republic of Azerbaijan. Fuafua a le Atunuʻu: Ose faʻatatau faatafafa ma le fua faʻatatau o le umi i le lautele o le 2: 1. E aofia ai tolu faʻatulaga tafatafa faʻatafata fesoʻotaʻi e malamalama lanumoana, mumu ma lanumeamata mai luga i lalo. E i ai le masina crescent ma se fetu valu valu i le ogatotonu o le vaega mumu, ma le masina ma fetu e papaʻe uma. Na avea Azerbaijan ma malo o le Soviet Union i le 1936. Mulimuli ane, na avea le fuʻa a le malo ma le fuʻa mumu ma le fetu e lima itu, o le selesaito ma le samala, ma o le pito i lalo o le fuʻa na i ai se tuaoi lanumoana lautele. Ia Aukuso 1990, na faalauiloa ai le tutoatasi, ma ia Fepuari 5, 1991, na faaaoga ai le fuʻa a le atunuu ae le i toe fuatai le 1936, o lona uiga, o le fuʻa tolu ua taua. O le faitau aofai o tagata Azerbaijan e 8.436 miliona (Ianuari 1, 2006). E i ai le aofaʻi o 43 ituaiga o tagata, o le 90.6% o Azerbaijani, 2.2% o Rezgen, 1.8% o Lusia, 1.5% o Armenian, ma 1.0% o Talysh. O le gagana aloaia o le Azerbaijani, lea e aofia ai le aiga gagana Turkic. Tele o tagata nonofo lelei i Rusia. Matua talitonu i isalama. strong> |