Tá an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin, ainm iomlán na Boisnia agus Heirseagaivéin, suite sa chuid lárnach den iar-Iúgslaiv, idir an Chróit agus an tSeirbia. Tá an limistéar 51129 ciliméadar cearnach. Is é an daonra 4.01 milliún (2004), a bhfuil Cónaidhm na Boisnia agus Heirseagaivéin freagrach as 62.5%, agus Poblacht na Seirbia freagrach as 37.5%. Is iad seo a leanas na príomhghrúpaí eitneacha: Bosniaks (is é sin, an grúpa eitneach Moslamach san iar-thréimhse theas), arb ionann é agus thart ar 43.5% den daonra iomlán; eitneachas Seirbis, arb ionann é agus thart ar 31.2% den daonra iomlán; eitneachas na Cróite, arb ionann é agus thart ar 17. 4%. Creideann na trí ghrúpa eitneacha san Ioslam, san Eaglais Cheartchreidmheach agus sa Chaitliceachas faoi seach. Is iad na teangacha oifigiúla Boisnis, Seirbis agus Cróitis. Tá an Bhoisnia agus Heirseagaivéin saibhir in acmhainní mianraí, go príomha méine iarainn, ligníte, bauxite, méine luaidhe-sinc, aispeist, salann carraig, barite, srl. Tá acmhainní cumhachta uisce agus foraoise flúirseach, agus is é 46.6% de chríoch iomlán na Boisnia agus Heirseagaivéin an limistéar cumhdaigh foraoise.

Tá an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin comhdhéanta de dhá eintiteas, Cónaidhm na Boisnia agus Heirseagaivéin agus Poblacht na Seirbia. Tá 10 stát i gCónaidhm na Boisnia agus Heirseagaivéin: Unna-Sanaa, Posavina, Tuzla-Podrinje, Zenica-Doboj, Bosna-Podrinje, an Bhoisnia Láir Stáit, Heirseagaivéin-Neretva, Iarthar Heirseagaivéin, Sairéavó, Iarthar na Boisnia. Tá 7 gceantar sa Republika Srpska: Banja Luka, Doboj, Belina, Vlasenica, Sokolac, Srbine agus Trebinje . Sa bhliain 1999, bunaíodh Crios Speisialta Brčko, go díreach faoin stát.

Bratach náisiúnta: Tá dath an chúlra gorm, is triantán mór órga é an patrún, agus tá sraith de réaltaí bána feadh taobh amháin den triantán. Siombailíonn na trí thaobh den triantán mór na trí phríomhghrúpa eitneacha atá i bPoblacht na Boisnia agus Heirseagaivéin, eadhon na grúpaí eitneacha Moslamacha, Seirbis agus Cróitis. Is é an t-ór gile na gréine, ag samhlú dóchais. Siombailíonn an cúlra gorm agus na réaltaí bána an Eoraip agus comharthaíonn siad gur cuid den Eoraip í an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin.

Ag deireadh an 6ú haois agus tús an 7ú haois, bhog roinnt Slavach ó dheas go dtí na Balcáin agus shocraigh siad sa Bhoisnia agus Heirseagaivéin. Ag deireadh an 12ú haois, bhunaigh na Slavaigh Prionsacht neamhspleách sa Bhoisnia. Ag deireadh an 14ú haois, ba í an Bhoisnia an tír is cumhachtaí sna Slavaigh theas. Tháinig sé i seilbh na Tuirce tar éis 1463 agus bhí Impireacht na hOstaire-Ungáire ina áitiú i 1908. Tar éis dheireadh an Chéad Chogaidh Dhomhanda i 1918, bhunaigh na pobail Slavacha theas an Ríocht Seirbiach-Cróitis-Slóivéinis, a athainmníodh mar Ríocht na hIúgslaive i 1929. Bhí an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin mar chuid di agus roinneadh í i roinnt cúigí riaracháin. I 1945, bhuaigh muintir gach grúpa eitneach san Iúgslaiv an cogadh frith-fhaisisteach agus bhunaigh siad Daon-Phoblacht Chónaidhme na hIúgslaive (athainmníodh Poblacht Chónaidhme Shóisialach na hIúgslaive i 1963), agus rinneadh an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin mar phoblacht de Phoblacht Chónaidhme na hIúgslaive. I mí an Mhárta 1992, reáchtáil an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin reifreann ar cibé an raibh an tír neamhspleách nó nach raibh. Bhí an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin i bhfabhar an neamhspleáchais, agus chuir na Seirbiaigh in aghaidh na vótála. Ina dhiaidh sin, thosaigh cogadh trí bliana go leith idir an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin. Ar 22 Bealtaine, 1992, chuaigh an Bhoisnia agus Heirseagaivéin isteach sna Náisiúin Aontaithe. An 21 Samhain, 1995, faoi choimirce na Stát Aontaithe, shínigh Uachtarán Milosevic Phoblacht na Seirbia na hIúgslaive, Uachtarán Tudjman Phoblacht na Cróite, agus Uachtarán Izetbegovic Phoblacht na Boisnia agus Heirseagaivéin Comhaontú Síochána Dayton-Bhoisnia-Heirseagaivéin. Tá deireadh leis an gcogadh sa Bhoisnia agus Heirseagaivéin.

Sairéavó: Is lárionad tábhachtach iompair agus iarnróid í Sairéavó, príomhchathair na Boisnia agus Heirseagaivéin (Sairéavó). Bhí clú air mar gheall ar thús an Chéad Chogaidh Dhomhanda (Teagmhas Sarajevo). Tá Sairéavó suite gar do shraitheanna uachtaracha Abhainn Boyana, craobh-abhainn den Abhainn Sava. Is cathair ársa í atá timpeallaithe ag sléibhte agus radharcra áille. Tá achar 142 ciliméadar cearnach aige agus daonra 310,000 (2002).

D'athraigh Sarajevo a ainm arís agus arís eile sa stair, agus ciallaíonn a ainm reatha "Pálás Ghobharnóir an tSultáin" sa Tuircis. Taispeánann sé seo go bhfuil tionchar as cuimse ag cultúr na Tuirce ar an gcathair. Sa bhliain 395 AD, tar éis dó Maximus a ruaigeadh, bhog an tImpire Theodosius I an teorainn idir impireachtaí an Iarthair agus an Oirthir go dtí comharsanacht Sairéavó roimh a bhás. Ag an am sin, ní raibh i Sarajevo ach baile nach raibh mórán aithne air. Ag deireadh an 15ú haois, rinne Impireacht Ottoman na Tuirce an ruaig ar an tSeirbia, ghabh sí seilbh ar an mBoisnia agus Heirseagaivéin, agus chuir sí iallach ar chónaitheoirí áitiúla tiontú go hIoslam, rud a d’fhág go raibh roinnt cónaitheoirí ina Moslamaigh. Ag an am céanna, rinne Impireacht na hOstaire-Ungáire armáil ar na Seirbiaigh agus d’úsáid siad iad chun na teorainneacha a chosaint dóibh féin, agus as sin amach chuir siad tús le cath a mhair ar feadh na gcéadta bliain. Go stairiúil, ar bhealach feadh an chuid lárnach den iar-Iúgslaiv (níos cruinne tríd an mBoisnia agus Heirseagaivéin), throid Caitlicigh agus Orthodox, Críostaithe agus Ioslam, Gearmánaigh agus Slavaigh, Rúiseach agus Westerners go géar anseo. Dá bhrí sin tá seasamh straitéiseach Sarajevo thar a bheith tábhachtach. De bharr blianta de chogaí rinneadh cathair aitheanta den bhaile seo, agus tháinig sé chun bheith ina fhócas iomaíochta idir faicsin éagsúla, agus sa deireadh bhí sé mar phríomhchathair na Boisnia agus Heirseagaivéin.

Is cathair ársa í Sarajevo le radharcra álainn, cuma uathúil cathrach agus stíleanna ailtireachta éagsúla. Ó d’athraigh sé a lámha arís agus arís eile sa stair, tá rialóirí éagsúla tar éis gach cineál custaim agus reiligiúin eitneacha a thabhairt chun na cathrach, rud a fhágann go dtrasnaíonn sí cultúr eacnamaíoch an Oirthir agus an Iarthair, agus de réir a chéile d’fhorbair sí ina cathair a chumasc soir agus siar. . Tá foirgnimh bhreátha i stíl na hOstaire ón 19ú haois sa chathair, pailliúin i stíl Oirthearach agus ceardlanna lámhcheardaíochta i stíl na Tuirce.

Foirgnimh chlasaiceacha den chuid is mó atá sa chathair láir ó ré Impireacht na hOstaire-Ungáire. Déantar eaglaisí Caitliceacha, séipéil Cheartchreidmheacha agus túir mhosc Ioslamacha le bíseanna a dháileadh go comhordaithe sa chathair. Tá níos mó ná aon trian sa daonra Moslamach i Sairéavó, rud a fhágann gur áit í ina gcónaíonn Moslamaigh. Dá bhrí sin, tugtar "Cairo na hEorpa" agus "Príomhchathair Moslamach na hEorpa" ar Sairéavó. Tá níos mó ná 100 mosc sa chathair, agus an ceann is sine ná an Mosc Archi-Hislu-Bek a tógadh sa 16ú haois. Tá an lámhscríbhinn cáiliúil Eabhrais "Hagada" sa mhúsaem sa chathair freisin, arb iad na iarsmaí neamhchoitianta ar nós finscéalta agus scéalta éagsúla a luadh i léirmhíniú na nGiúdach ar an "mBíobla". Cuireann an t-atmaisféar láidir Ioslamach a cruthaíodh tar éis an chogaidh sa Bhoisnia agus Heirseagaivéin go mbraitheann tú uaireanta go bhfuil tú i ndomhan na nArabach sa Mheánoirthear. Is léir go bhfuil an stíl uathúil seo an-éagsúil le cathracha traidisiúnta Eorpacha eile, mar sin tugtar Iarúsailéim na hEorpa ar Sairéavó anois.

Ina theannta sin, is í Sarajevo mol an iompair talún agus lárionad eacnamaíoch agus cultúrtha na Boisnia agus Heirseagaivéin. I measc na dtionscal den chuid is mó tá trealamh cumhachta, déantúsaíocht gluaisteán, próiseáil miotail, ceimic, teicstílí, criadóireacht, agus próiseáil bia. Tá ollscoil agus roinnt ospidéal sa chathair freisin le Scoil na Mianadóireachta, na Polaiteicnice, na hEolaíochta agus na nEalaíon Mín.