Босния ва Ҳерзеговина, номи пурраи Босния ва Ҳерзеговина, дар қисми марказии Югославияи собиқ, дар байни Хорватия ва Сербия ҷойгир аст. Масоҳат 51129 километри мураббаъро ташкил медиҳад. Аҳолӣ 4,01 миллион нафар аст (2004), аз он ҷумла Федератсияи Босния ва Ҳерсеговина 62,5% ва Ҷумҳурии Сербия 37,5% -ро ташкил медиҳанд. Гурӯҳҳои асосии этникӣ инҳоянд: боснякҳо (яъне гурӯҳи этникии мусалмон дар давраи ҷанубии қаблӣ), тақрибан 43,5% шумораи умумии аҳолиро ташкил медиҳанд; этникии серб, тақрибан 31,2% шумораи умумии аҳолиро ташкил медиҳад; қавми хорват, тақрибан 17 нафарро ташкил медиҳад. 4%. Се гурӯҳи этникӣ мутаносибан ба ислом, калисои православӣ ва католик эътиқод доранд. Забонҳои расмӣ босния, серб ва хорват мебошанд. Босния ва Ҳерзеговина аз захираҳои маъданӣ, асосан маъдани оҳан, лигнит, боксит, маъдани сурб-руҳ, асбест, намаки санг, барит ва ғайра бой аст. Захираҳои нерӯи об ва ҷангал фаровонанд ва минтақаи фарогирии ҷангал 46,6% тамоми қаламрави Босния ва Ҳерзеговинаро ташкил медиҳад.

BH аз ду субъект, Федератсияи Босния ва Ҳерсеговина ва Ҷумҳурии Сербия иборат аст. Федератсияи Босния ва Ҳерзеговина аз 10 давлат иборат аст: Унна-Сана, Посавина, Тузла-Подринье, Зеника-Добой, Босна-Подринье, Боснияи Марказӣ. Иёлотҳо, Ҳерзеговина-Неретва, Ҳерзеговинаи Ғарбӣ, Сараево, Боснияи Ғарбӣ. Ҷумҳурии Српска 7 ноҳия дорад: Баня Лука, Добой, Белина, Власеница, Соколак, Србин ва Требинье . Дар соли 1999, минтақаи махсуси Брчко, мустақиман дар назди давлат таъсис дода шуд.

Парчами миллӣ: Ранги пасзамин кабуд, нақш секунҷаи калони тиллоӣ ва дар паҳлӯи як секунҷа қатори ситораҳои сафед мавҷуд аст. Се тарафи секунҷаи калон рамзи се гурӯҳи этникии асосие мебошанд, ки Ҷумҳурии Босния ва Ҳерзеговинаро ташкил медиҳанд, яъне гурӯҳҳои этникии мусалмон, серб ва хорват. Тилло дурахшони офтоб аст, ки рамзи умед аст. Заминаҳои кабуд ва ситораҳои сафед рамзи Аврупост ва нишон медиҳанд, ки Босния ва Ҳерзеговина як қисми Аврупо аст.

Дар охири асри VI ва ибтидои асри VII баъзе славянҳо ба ҷануб ба Балкан кӯчиданд ва дар Босния ва Ҳерсеговина ҷойгир шуданд. Дар охири асри 12 славянҳо Князяти мустақили Боснияро таъсис доданд. Дар охири асри 14 Босния пурқудраттарин кишвар дар славянҳои ҷанубӣ буд. Он пас аз соли 1463 ба мулки Туркия табдил ёфт ва дар соли 1908 аз ҷониби Империяи Австрия-Маҷористон забт карда шуд. Пас аз ба охир расидани Ҷанги Якуми Ҷаҳонӣ дар соли 1918, халқи славянии ҷануб Салтанати Сербия-Хорватия-Словенияро таъсис доданд, ки он соли 1929 Шоҳигарии Югославия ном гирифт. Босния ва Ҳерзеговина қисми он буд ва ба якчанд музофоти маъмурӣ тақсим карда шуд. Дар соли 1945 мардуми тамоми қавмҳои Югославия дар ҷанги зиддифашистӣ ғолиб омаданд ва Ҷумҳурии Федеративии Халқии Югославияро таъсис доданд (соли 1963 ба Ҷумҳурии Сотсиалистии Федеративии Югославия табдил ёфт) ва Босния ва Ҳерзеговина ба Ҷумҳурии Федеративии Югославия табдил ёфт. Моҳи марти соли 1992 дар Босния ва Ҳерзеговина раъйпурсӣ доир ба истиқлолияти кишвар баргузор шуд.Босния ва Ҳерзеговина ҷонибдори истиқлолият буд ва сербҳо ба овоздиҳӣ муқовимат карданд.Аз он вақт инҷониб дар байни Босния ва Ҳерзеговина ҷанги сеюнимсола оғоз ёфт. 22 майи соли 1992 Босния ва Ҳерсеговина ба Созмони Милали Муттаҳид пайваст. 21 ноябри соли 1995, таҳти сарпарастии Иёлоти Муттаҳида, Президенти Ҷумҳурии Сербияи Югославия Милошевич, Президенти Ҷумҳурии Хорватия Туджман ва Президенти Ҷумҳурии Босния ва Ҳерзеговина Изетбегович Созишномаи сулҳи Дейтон - Босния - Ҳерзеговинаро ба имзо расониданд. Ҷанг дар Босния ва Ҳерзеговина ба охир расид.

Сараево: Сараево, пойтахти Босния ва Ҳерсеговина (Сараево), як маркази муҳими нақлиёти саноатӣ ва роҳи оҳан аст, ки бо сар задани Ҷанги Якуми Ҷаҳон (Ҳодисаи Сараево) шӯҳрат дошт. Сараево дар наздикии болооби дарёи Бояна, як шохоби дарёи Сава, ҷойгир аст, ки ин шаҳри қадимист, ки дар иҳотаи кӯҳҳо ва манзараҳои зебо қарор дорад. Масоҳаташ 142 километри мураббаъ ва 310 000 аҳолӣ дорад (2002).

Сараево дар таърих чандин маротиба номи худро иваз кардааст ва номи ҳозираи он ба маънои туркӣ "Қасри Ҳокими Султон" -ро нишон медиҳад, ки ин нишон медиҳад, ки фарҳанги туркӣ ба шаҳр таъсири амиқ дорад. Соли 395 мелодӣ, пас аз шикасти Максимус, император Теодосиуси I пеш аз маргаш сарҳади байни империяҳои Ғарбӣ ва Шарқиро ба наздикии Сараево кӯчонид.Дар он вақт Сараево танҳо як шаҳраки номаълум буд. Дар охири асри 15, Империяи Усмонии Туркия Сербияро мағлуб кард, Босния ва Ҳерсеговинаро забт кард ва сокинони маҳаллиро маҷбур кард, ки дини исломро қабул кунанд ва баъзе сокинонро мусалмон карданд. Дар айни замон, Империяи Австрия-Маҷористон сербҳоро мусаллаҳ кард ва онҳоро барои муҳофизати сарҳадҳо истифода бурд ва аз он вақт инҷониб ҷанг оғоз ёфт, ки асрҳо идома ёфт. Таърихан, дар тӯли масири қитъаи марказии Югославияи собиқ (аниқтараш тавассути Босния ва Ҳерзеговина), католикҳо ва православҳо, масеҳиён ва ислом, немисҳо ва славянҳо, русҳо ва ғарбиён ҳама дар инҷо шадидан меҷангиданд. Аз ин рӯ, мавқеи стратегии Сараево ниҳоят муҳим гардид. Солҳои ҷангҳо ин шаҳраки номаълумро ба як шаҳри маъруф табдил доданд ва дар маркази рақобати гурӯҳҳои мухталиф қарор гирифтанд ва дар ниҳоят пойтахти Босния ва Ҳерзеговина шуданд.

Сараево шаҳри бостонӣ бо манзараҳои зебо, намуди беназири шаҳр ва услубҳои гуногуни меъморӣ мебошад. Азбаски он дар таърих якчанд маротиба дасти худро иваз кардааст, ҳокимони мухталиф ҳама гуна урфу одатҳо ва динҳои этникиро ба шаҳр оварда, онро ба чорроҳаи фарҳанги иқтисодии Шарқ ва Ғарб табдил додаанд ва тадриҷан ба шаҳре табдил меёбанд, ки Шарқ ва Ғарбро омезиш медиҳад. . Ин шаҳр ҳам дорои биноҳои тавонои асри 19-и Австрия, павильонҳои тарзи шарқ ва устохонаҳои ҳунармандии сабки туркӣ мебошад.

Шаҳри марказӣ асосан биноҳои классикии давраи империяи Австрия-Маҷористон мебошанд. Дар шаҳр калисоҳои католикӣ, калисоҳои православӣ ва манораҳои масҷидҳои исломӣ бо бурҷҳо тақсим карда шудаанд. Аҳолии мусалмон дар Сараево беш аз сеякро ташкил медиҳад ва ин маконро макони истиқомати мусалмонон месозад.Бинобар ин Сараево бо номи "Қоҳира Аврупо" ва "Пойтахти мусалмонони Аврупо" маъруф аст. Дар шаҳр зиёда аз 100 масҷид мавҷуд аст, ки қадимтаринашон масҷиди Арчи-Ҳислу-Бек мебошад, ки дар асри 16 сохта шудааст. Дар осорхона дар шаҳр инчунин дастнависи машҳури ибронӣ "Ҳагада" ҷойгир аст, ки ин ёдгориҳои нодир ба монанди ривоятҳо ва латифаҳоест, ки дар тафсири яҳудиёни "Инҷил" оварда шудаанд. Фазои қавии исломӣ, ки пас аз ҷанг дар Босния ва Ҳерзеговина ба вуҷуд омадааст, шуморо баъзан эҳсос мекунад, ки худро дар ҷаҳони араб дар Шарқи Наздик ҳастед. Ин сабки беназир бешубҳа аз дигар шаҳрҳои анъанавии Аврупо фарқ мекунад, аз ин рӯ Сараево ҳоло бо номи Ерусалими Аврупо шинохта шудааст.

Ғайр аз ин, Сараево инчунин маркази нақлиёти заминӣ ва маркази иқтисодӣ ва фарҳангии Босния ва Ҳерсеговина мебошад. Соҳаҳои асосии саноат таҷҳизоти энергетикӣ, истеҳсоли автомобил, коркарди металл, химия, бофандагӣ, сафол ва коркарди хӯрокворӣ мебошанд. Дар шаҳр инчунин як донишгоҳ ва якчанд беморхонаҳо бо Мактаби кӯҳӣ, политехникӣ, илм ва санъати тасвирӣ мавҷуданд.