ბოსნია და ჰერცეგოვინა, ბოსნია და ჰერცეგოვინის სრული სახელი, მდებარეობს ყოფილი იუგოსლავიის ცენტრალურ ნაწილში, ხორვატიასა და სერბეთს შორის. ფართობია 51129 კვადრატული კილომეტრი. მოსახლეობა 4.01 მილიონია (2004 წ.), საიდანაც ბოსნია და ჰერცეგოვინას ფედერაცია 62.5% -ს შეადგენს, ხოლო სერბეთის რესპუბლიკა 37.5% -ს. ძირითადი ეთნიკური ჯგუფებია: ბოსნიელები (ეს არის მუსულმანური ეთნიკური ჯგუფი ყოფილი სამხრეთ პერიოდის განმავლობაში), რაც მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 43,5% -ს შეადგენს; სერბული ეთნიკური წარმომავლობა, მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 31,2% -ს; ხორვატული ეთნიკური ჯგუფი, დაახლოებით 17 4% სამ ეთნიკურ ჯგუფს სწამს ისლამის, მართლმადიდებლური ეკლესიისა და კათოლიციზმის შესაბამისად. ოფიციალური ენებია ბოსნიური, სერბული და ხორვატული. ბოსნია და ჰერცეგოვინა მდიდარია მინერალური რესურსებით, ძირითადად რკინის მადნით, ლიგნიტით, ბოქსიტით, ტყვიით-თუთიის მადნით, აზბესტით, როკ მარილით, ბარიტით და ა.შ. წყლის ენერგია და ტყის რესურსები უხვადაა, ხოლო ტყის დაფარვის არეალი ბოსნია და ჰერცეგოვინის მთლიანი ტერიტორიის 46,6% -ს შეადგენს.

ბიჰი შედგება ორი სუბიექტისგან, ბოსნია და ჰერცეგოვინას ფედერაცია და სერბეთის რესპუბლიკა. ბოსნია და ჰერცეგოვინის ფედერაცია შედგება 10 სახელმწიფოსგან: უნნა-სანა, პოსავინა, ტუზლა-პოდრინჟე, ზენიცა-დობოი, ბოსნა-პოდრინჯა, ცენტრალური ბოსნია. სახელმწიფოები, ჰერცოგოვინა-ნერეტვა, დასავლეთ ჰერცეგოვინა, სარაევო, დასავლეთ ბოსნია. სერბეთის რესპუბლიკაში 7 რაიონია: ბანჯი ლუკა, დობოი, ბელინა, ვლასენიცა, სოკოლაჩი, სერბინი და ტრებინე . 1999 წელს დაარსდა ბრიშკოს სპეციალური ზონა, უშუალოდ სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში.

ეროვნული დროშა: ფონის ფერია ლურჯი, ნიმუში დიდი ოქროს სამკუთხედია და სამკუთხედის ერთ მხარეს გასწვრივ თეთრი ვარსკვლავების მწკრივია. დიდი სამკუთხედის სამი მხარე განასახიერებს ბოსნიისა და ჰერცეგოვინის რესპუბლიკის შემადგენელ სამ ძირითად ეთნიკურ ჯგუფს, კერძოდ მუსლიმურ, სერბულ და ხორვატიულ ეთნიკურ ჯგუფებს. ოქრო მზის ბრწყინვალებაა, რაც იმედის სიმბოლოა. ლურჯი ფონი და თეთრი ვარსკვლავები განასახიერებს ევროპას და ნიშნავს რომ ბოსნია და ჰერცეგოვინა არის ევროპის ნაწილი.

VI საუკუნის ბოლოს და VII საუკუნის დასაწყისში ზოგი სლავი სამხრეთით გადავიდა ბალკანეთში და დასახლდა ბოსნია და ჰერცეგოვინაში. XII საუკუნის ბოლოს სლავებმა დააარსეს ბოსნიის დამოუკიდებელი სამთავრო. მე -14 საუკუნის ბოლოს ბოსნია იყო ყველაზე ძლიერი ქვეყანა სამხრეთ სლავებში. იგი თურქეთის მფლობელობაში გახდა 1463 წლის შემდეგ და ავსტრია-უნგრეთის იმპერიამ დაიპყრო 1908 წელს. პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, 1918 წელს, სამხრეთ სლავურმა ხალხებმა დააარსეს სერბულ-ხორვატ-სლოვენიის სამეფო, რომელსაც 1929 წელს ეწოდა იუგოსლავიის სამეფო. ბოსნია და ჰერცეგოვინა მისი ნაწილი იყო და დაყოფილი იყო რამდენიმე ადმინისტრაციულ პროვინციად. 1945 წელს იუგოსლავიის ყველა ეთნიკური ჯგუფის ხალხმა მოიგო ანტიფაშისტური ომი და დააარსეს იუგოსლავიის ფედერაციული სახალხო რესპუბლიკა (1963 წელს ეწოდა იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა), ბოსნია და ჰერცეგოვინა გახდა იუგოსლავიის ფედერაციული რესპუბლიკის რესპუბლიკა. 1992 წლის მარტში, ბოსნია და ჰერცოგოვინაში ჩატარდა რეფერენდუმი, იყო თუ არა ქვეყანა დამოუკიდებელი. ბოსნია და ჰერცოგოვინა მხარს უჭერდნენ დამოუკიდებლობას, სერბებმა კი წინააღმდეგობა გაუწიეს ხმას. ამის შემდეგ ბოსნია და ჰერცოგოვინას შორის სამწლინახევრის ომი დაიწყო. 1992 წლის 22 მაისს ბოსნია და ჰერცოგოვინა გაწევრიანდა გაეროში. 1995 წლის 21 ნოემბერს, შეერთებული შტატების ეგიდით, იუგოსლავიის სერბეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტმა მილოშევიჩმა, ხორვატიის რესპუბლიკის პრეზიდენტმა თუჯმანმა და ბოსნია და ჰერცოგოვინის რესპუბლიკის პრეზიდენტმა იზეტბეგოვიჩმა ხელი მოაწერეს დეიტონ – ბოსნია – ჰერცეგოვინის სამშვიდობო შეთანხმებას. ომი ბოსნია და ჰერცოგოვინაში დასრულდა.

სარაევო: სარაევო, ბოსნია და ჰერცეგოვინის დედაქალაქი (სარაევო), მნიშვნელოვანი სამრეწველო და სარკინიგზო ტრანსპორტირების ცენტრია. იგი ცნობილი იყო პირველი მსოფლიო ომის დაწყებით (სარაევოს ინციდენტი). სარაევო მდებარეობს მდინარე ბოიანის ზემო წელთან, მდინარე სავას შენაკადი. ეს არის უძველესი ქალაქი, რომელიც გარშემორტყმულია მთებით და ულამაზესი პეიზაჟებით. მისი ფართობია 142 კვადრატული კილომეტრი და მოსახლეობა 310,000 (2002 წ.).

სარაევომ ისტორიაში რამდენჯერმე შეიცვალა სახელი და მისი ამჟამინდელი სახელი თურქულად ნიშნავს "სულთნის გუბერნატორის სასახლეს". ეს აჩვენებს, რომ თურქული კულტურა დიდ გავლენას ახდენს ქალაქზე. 395 წელს, მაქსიმუსის დამარცხების შემდეგ, იმპერატორმა თეოდოსიუს I- მა გარდაცვალებამდე გადატანა საზღვარი დასავლეთ და აღმოსავლეთის იმპერიებს შორის სარაევოს მიდამოებში. იმ დროს სარაევო იყო მხოლოდ ნაკლებად ცნობილი ქალაქი. მე -15 საუკუნის ბოლოს თურქეთის ოსმალეთის იმპერიამ დაამარცხა სერბეთი, დაიპყრო ბოსნია და ჰერცეგოვინა და აიძულა ადგილობრივი მოსახლეობა ისლამის მიღებაზე, რის გამოც ზოგიერთ მაჰმადიანად იქცა. ამავდროულად, ავსტრია-უნგრეთის იმპერიამ შეიარაღება მოახდინა სერბებზე და გამოიყენა ისინი საზღვრების დასაცავად და ამის შემდეგ დაიწყო ბრძოლა, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში გაგრძელდა. ისტორიულად, ყოფილი იუგოსლავიის ცენტრალური ნაწილის გასწვრივ (კერძოდ ბოსნია და ჰერცეგოვინის გავლით), აქ სასოწარკვეთილი იბრძოდნენ კათოლიკეები და მართლმადიდებლები, ქრისტიანები და ისლამი, გერმანელები და სლავები, რუსები და დასავლელები. ამიტომ სარაევოს სტრატეგიული პოზიცია ძალზე მნიშვნელოვანი გახდა. წლების ომებმა ეს ნაკლებად ცნობილი ქალაქი ცნობილ ქალაქად აქცია და კონკურენციის ფოკუსი გახდა სხვადასხვა დაჯგუფებებს შორის და საბოლოოდ გახდა ბოსნია და ჰერცეგოვინის დედაქალაქი.

სარაევო უძველესი ქალაქია ულამაზესი პეიზაჟებით, ქალაქის უნიკალური იერსახითა და სხვადასხვა არქიტექტურული სტილით. მას შემდეგ რაც ისტორიაში რამდენჯერმე შეიცვალა ხელში, სხვადასხვა მმართველმა შემოიტანა ყველანაირი ეთნიკური წეს-ჩვეულება და რელიგია ქალაქში, რაც მას აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ეკონომიკური კულტურის კვეთად აქცევს და თანდათან ვითარდება ქალაქად, რომელიც აღმოსავლეთსა და დასავლეთს ერევა. . ქალაქს აქვს როგორც მე -19 საუკუნის ავსტრიული სტილის თაღოვანი შენობები, აღმოსავლური სტილის პავილიონები და თურქული ტიპის ხელნაკეთობების სემინარები.

ცენტრალურ ქალაქში ძირითადად შედიან ავსტრია-უნგრეთის იმპერიის ეპოქის კლასიკური შენობები. კათოლიკური ეკლესიები, მართლმადიდებლური ეკლესიები და ისლამური მეჩეთის კოშკები კოშკებით არის განაწილებული ქალაქში. მუსლიმი მოსახლეობა სარაევოში ერთ მესამედზე მეტს შეადგენს, რაც მას მაჰმადიანთა საცხოვრებელ ადგილს წარმოადგენს, ამიტომ სარაევო ცნობილია როგორც "ევროპის კაირო" და "ევროპის მუსლიმური დედაქალაქი". ქალაქში 100-ზე მეტი მეჩეთია, რომელთა შორის ყველაზე ძველია XVI საუკუნეში აგებული Archi-Hislu-Bek მეჩეთი. ქალაქის მუზეუმში ასევე მდებარეობს ცნობილი ებრაული ხელნაწერი "Hagada", რომელიც არის იშვიათი რელიქვიები, როგორიცაა სხვადასხვა ლეგენდა და ანეკდოტი, რომლებიც მოყვანილია "ბიბლიის" ებრაულ ინტერპრეტაციაში. ბოსნიასა და ჰერცოგოვინაში ომის შემდეგ ჩამოყალიბებული ძლიერი ისლამური ატმოსფერო ზოგჯერ გრძნობთ თავს არაბულ სამყაროში შუა აღმოსავლეთში. ეს უნიკალური სტილი აშკარად განსხვავდება სხვა ტრადიციული ევროპული ქალაქებისგან, ამიტომ სარაევო ახლა ცნობილია, როგორც ევროპის იერუსალიმი.

გარდა ამისა, სარაევო ასევე არის სახმელეთო ტრანსპორტირების ცენტრი და ბოსნია და ჰერცეგოვინის ეკონომიკური და კულტურული ცენტრი. ძირითადი ინდუსტრიები მოიცავს ენერგეტიკულ აღჭურვილობას, ავტომობილების წარმოებას, ლითონის დამუშავებას, ქიმიას, ქსოვილებს, კერამიკას და საკვების გადამუშავებას. ქალაქში ასევე არის უნივერსიტეტი და რამდენიმე საავადმყოფო სამთო, პოლიტექნიკური, სამეცნიერო და სახვითი ხელოვნების სკოლებით.