Mae Twrci yn pontio Asia ac Ewrop, rhwng Môr y Canoldir a'r Môr Du, gyda chyfanswm arwynebedd o tua 780,576 cilomedr sgwâr. Mae'n ffinio ag Iran yn y dwyrain, Georgia, Armenia ac Azerbaijan yn y gogledd-ddwyrain, Syria ac Irac yn y de-ddwyrain, Bwlgaria a Gwlad Groeg yn y gogledd-orllewin, y Môr Du yn y gogledd, a Chyprus ar draws Môr y Canoldir i'r gorllewin a'r de-orllewin. Mae'r arfordir yn 3,518 cilomedr o hyd. Mae gan yr ardal arfordirol hinsawdd Môr y Canoldir isdrofannol, ac mae'r llwyfandir mewndirol yn trawsnewid i laswelltir trofannol ac hinsawdd anial.

Overview

Mae Twrci, enw llawn Gweriniaeth Twrci, yn pontio Asia ac Ewrop ac yn gorwedd rhwng Môr y Canoldir a'r Môr Du. Mae'r rhan fwyaf o'r diriogaeth wedi'i lleoli ym Mhenrhyn Mân Asia, ac mae'r rhan Ewropeaidd wedi'i lleoli yn ne-ddwyrain Penrhyn y Balcanau. Cyfanswm arwynebedd y wlad yw tua 780,576 cilomedr sgwâr. Mae'n ffinio ag Iran yn y dwyrain, Georgia, Armenia ac Azerbaijan yn y gogledd-ddwyrain, Syria ac Irac yn y de-ddwyrain, Bwlgaria a Gwlad Groeg yn y gogledd-orllewin, y Môr Du i'r gogledd, a Chyprus i'r gorllewin a'r de-orllewin ar draws Môr y Canoldir. Y Bosphorus a Dardanelles, yn ogystal â Môr Marmara rhwng y ddwy culfor, yw'r unig ddyfrffyrdd sy'n cysylltu'r Môr Du a Môr y Canoldir, ac mae eu lleoliad strategol yn bwysig iawn. Mae'r morlin yn 3,518 cilomedr o hyd. Mae'r tir yn uchel yn y dwyrain ac yn isel yn y gorllewin, llwyfandir a mynyddoedd yn bennaf, gyda gwastadeddau cul a hir yn unig ar hyd yr arfordir. Mae'r ardaloedd arfordirol yn perthyn i hinsawdd is-drofannol Môr y Canoldir, ac mae'r llwyfandir mewndirol yn trawsnewid i laswelltiroedd trofannol a hinsoddau anialwch. Mae'r gwahaniaeth tymheredd yn fawr. Y tymheredd cyfartalog blynyddol yw 14-20 ℃ a 4-18 ℃ yn y drefn honno. Y dyodiad cyfartalog blynyddol yw 700-2500 mm ar hyd y Môr Du, 500-700 mm ar hyd Môr y Canoldir, a 250-400 mm yn fewndirol.

Mae'r adrannau gweinyddol yn Nhwrci wedi'u dosbarthu yn daleithiau, siroedd, trefgorddau a phentrefi. Rhennir y wlad yn 81 talaith, tua 600 sir, a mwy na 36,000 o bentrefi.

Man geni'r Twrciaid yw Mynyddoedd Altai yn Xinjiang, China, a elwir yn Dwrciaid mewn hanes. Yn y 7fed ganrif, dinistriwyd y Khanates Tyrcig Dwyrain a Gorllewin yn olynol gan Tang. O'r 8fed i'r 13eg ganrif, symudodd y Twrciaid i'r gorllewin i Asia Leiaf. Sefydlwyd yr Ymerodraeth Otomanaidd ar ddechrau'r 14eg ganrif. Dechreuodd y 15fed a'r 16eg ganrif yn ei anterth, ac ehangodd ei diriogaeth i Ewrop, Asia ac Affrica. Dechreuodd ddirywio ar ddiwedd yr 16eg ganrif. Ar ddechrau'r 20fed ganrif, daeth yn hanner trefedigaeth ym Mhrydain, Ffrainc, yr Almaen a gwledydd eraill. Ym 1919, lansiodd Mustafa Kemal y chwyldro bourgeois cenedlaethol. Yn 1922, trechodd y fyddin oresgyn dramor a sefydlu Gweriniaeth Twrci ar Hydref 29, 1923. Etholwyd Kemal yn arlywydd. Ym mis Mawrth 1924, diddymwyd gorsedd yr Otomanaidd Caliph (cyn frenhines arweinydd Islamaidd).

Y faner genedlaethol: Mae'n betryal gyda chymhareb hyd i led o 3: 2. Mae'r faner yn goch, gyda lleuad cilgant gwyn a seren wen bum pwynt ar ochr polyn y faner. Mae coch yn symbol o waed a buddugoliaeth; mae'r lleuad a'r seren cilgant yn symbol o yrru tywyllwch i ffwrdd a thywys mewn goleuni. Mae hefyd yn symbol o gred pobl Twrci yn Islam, a hefyd yn symbol o hapusrwydd a ffortiwn dda.

Mae gan Dwrci boblogaeth o 67.31 miliwn (2002). Mae twrciaid yn cyfrif am fwy nag 80%, ac mae Cwrdiaid yn cyfrif am tua 15%. Twrceg yw'r iaith genedlaethol, ac mae mwy nag 80% o boblogaeth y wlad yn Dwrceg, yn ogystal â Chwrdaidd, Armeneg, Arabaidd a Groeg. Mae 99% o'r preswylwyr yn credu yn Islam.

Mae Twrci yn wlad amaethyddiaeth a hwsmonaeth anifeiliaid draddodiadol, gydag amaethyddiaeth dda, yn y bôn yn hunangynhaliol mewn grawn, cotwm, llysiau, ffrwythau, cig, ac ati, ac mae gwerth cynhyrchu amaethyddol yn cyfrif am y genedl gyfan Tua 20% o'r CMC. Mae'r boblogaeth amaethyddol yn cyfrif am 46% o gyfanswm y boblogaeth. Mae'r cynhyrchion amaethyddol yn cynnwys gwenith, haidd, corn, betys siwgr, cotwm, tybaco a thatws yn bennaf. Gall bwyd a ffrwythau fod yn hunangynhaliol ac yn allforiadwy. Mae gwlân Ankara yn enwog ledled y byd. Yn gyfoethog mewn adnoddau mwynau, yn bennaf boron, cromiwm, copr, haearn, bocsit a glo. Mae cronfeydd wrth gefn boron trocsid a mwyn cromiwm tua 70 miliwn o dunelli a 100 miliwn o dunelli yn y drefn honno, ac mae'r ddau ohonynt ymhlith y brig yn y byd. Mae'r cronfeydd glo tua 6.5 biliwn o dunelli, lignit yn bennaf. Mae ardal y goedwig yn 20 miliwn hectar. Fodd bynnag, mae olew a nwy naturiol yn brin ac mae angen eu mewnforio mewn symiau mawr. Mae gan y diwydiant sylfaen benodol, ac mae'r diwydiannau tecstilau a bwyd wedi'u datblygu'n gymharol. Y prif sectorau diwydiannol yw dur, sment, cynhyrchion mecanyddol a thrydanol ac automobiles. Mae'r ardaloedd diwydiannol ac amaethyddol yn ardaloedd arfordirol y gorllewin yn ddatblygedig iawn, ac mae'r ardaloedd mewndirol yn y dwyrain wedi'u blocio mewn traffig ac mae'r lefel cynhyrchiant yn gymharol ar ei hôl hi. Mae gan Dwrci adnoddau twristiaeth unigryw. Mae'r safleoedd hanesyddol yn frith yn ei diriogaeth, gan gynnwys Teml Artemis, Saith Rhyfeddod y Byd, dinasoedd hanesyddol Istanbul, a dinas hynafol Effesus. Mae twristiaeth wedi dod yn un o bileri pwysig economi genedlaethol Twrci.

Prif ddinasoedd

Ankara: Ankara yw prifddinas Twrci, gwlad ar droad Ewrop ac Asia. Mae wedi'i leoli yn rhan ogledd-orllewinol Llwyfandir Anatolian ar Benrhyn Mân Benrhyn Asia. Mae'n ddinas llwyfandir tua 900 metr uwch lefel y môr. Mae gan Ankara hanes hir y gellir ei olrhain yn ôl i'r ganrif hynafol. Mae rhai haneswyr yn credu, mor gynnar â'r 13eg ganrif CC, bod pobl Heti wedi adeiladu castell yn Ankara, a elwid yn "Ankuva" neu ei ddiacritig "Angela". Mae chwedl arall yn credu bod y ddinas wedi'i hadeiladu gan Phrygian King Midas tua 700 CC, ac oherwydd iddo ddod o hyd i angor haearn yno, daeth hwn yn enw'r ddinas. Ar ôl sawl newid, daeth yn "Ankara".

Cyn sefydlu'r Weriniaeth, dim ond dinas fach oedd Ankara. Nawr mae wedi datblygu i fod yn ddinas fodern gyda phoblogaeth o 3.9 miliwn (2002), yn ail yn unig i'r ganolfan economaidd a phrifddinas hynafol Istanbul. . Mae Ankara yn enwog am ei ganolfan weinyddol a'i dinas fasnachol. Nid yw ei ddiwydiant wedi'i ddatblygu'n fawr ac mae ei bwysigrwydd economaidd yn llawer llai nag un Istanbul, Izmir, Adana a dinasoedd eraill. Dim ond ychydig o ffatrïoedd bach a chanolig sydd yma. Mae tir Ankara yn anwastad ac mae'r hinsawdd yn lled-gyfandirol. Y prif gynhyrchion amaethyddol yw gwenith, haidd, ffa, ffrwythau, llysiau, grawnwin, ac ati. Mae da byw yn cynnwys defaid, geifr Angora a gwartheg yn bennaf. Mae Ankara wedi bod yn ganolbwynt cludo ers yr hen amser, gyda rheilffyrdd a llwybrau awyr yn arwain at bob rhan o'r wlad.

Ar ddechrau'r 13eg ganrif, pan ymosododd y Croesgadwyr, llosgwyd y ddinas hynafol hon. Heddiw, mae'r ardal drefol wedi ehangu i'r gogledd o'r Corn Aur ac Uskudal ar arfordir dwyreiniol y Bosphorus. Yn hen ddinas Istanbul i'r de o'r Corn Aur, mae wal ddinas o hyd sy'n gwahanu'r ddinas ar y penrhyn o'r tir mawr. Ar ôl blynyddoedd diwethaf o adeiladu trefol, mae dinaslun Istanbul wedi dod yn fwy lliwgar, gan gynnwys strydoedd hynafol yn troelli ar hyd y culfor, yn ogystal â Rhodfa Twrci eang a syth, Independence Avenue, ac adeiladau modern ar ddwy ochr y rhodfa. O dan yr awyr, mae gleiniau minaret y mosg, y bensaernïaeth Gothig â tho coch a’r tai Islamaidd hynafol yn cydblethu; mae’r Gwesty Intercontinental modern a wal hynafol Theodosius Rufeinig yn ategu ei gilydd. Mae bron i 1700 mlynedd o hanes y brifddinas wedi gadael creiriau diwylliannol lliwgar yn Istanbul. Mae mwy na 3,000 o fosgiau mawr a bach yn y ddinas, y gellir eu defnyddio i addoli 10 miliwn o Fwslimiaid yn y ddinas. Yn ogystal, mae mwy na 1,000 o minarets uchel yn y ddinas. Yn Istanbul, cyhyd â'ch bod chi'n edrych o gwmpas, bydd minarets gyda gwahanol siapiau bob amser. Felly, gelwir y ddinas hefyd yn "Ddinas Minaret".

Wrth siarad am Istanbul, mae pobl yn naturiol yn meddwl am yr unig Bont Bosphorus yn y byd sy'n rhychwantu Ewrop ac Asia. Mae ei osgo mawreddog, ei olygfeydd culfor hardd a'i henebion hanesyddol o fil o flynyddoedd wedi gwneud Istanbul yn atyniad twristaidd byd-enwog. Adeiladwyd Pont Bosphorus ym 1973. Mae'n cysylltu'r dinasoedd sydd wedi'u rhannu â'r culfor a hefyd yn cysylltu dau gyfandir Ewrop ac Asia. Mae hon yn bont grog unigryw gyda chyfanswm hyd o 1560 metr. Ac eithrio'r ffrâm ddur ar y ddau ben, nid oes pileri yn y canol. Gall gwahanol fathau o longau basio. Hi yw'r bont grog fwyaf yn Ewrop a'r bedwaredd fwyaf yn y byd. Yn y nos, mae'r goleuadau ar y bont yn llachar, yn edrych o bell, mae'n edrych fel cymoedd draig yn yr awyr. Yn ogystal, mae'r ddinas hefyd wedi adeiladu Pont Galata a Phont Ataturk i gysylltu'r trefi hen a newydd.