Афганистан 652,300 чарчы / чакырым аянтты ээлейт, ал Батыш Азия, Түштүк Азия жана Борбордук Азиянын кесилишинде жайгашкан, ал Түндүк менен Түштүктү байланыштырган жана анын географиялык жайгашуусу маанилүү. Түндүгүндө Түркмөнстан, Өзбекстан жана Тажикстан менен чектешет, чыгыш тилкесинин чыгыш тилкеси Кытай менен, чыгыш жана түштүк-чыгыш Пакистан менен, батышы Иран менен чектешет. Аймак тоолуу, бөксө тоолор жана тоолор өлкөнүн аймагынын 4/5 бөлүгүн ээлейт, түндүк жана түштүк-батыш негизинен түздүктөр, түштүк-батышында чөлдөр бар. Континенттик климат өлкө кургакчыл жана жаан-чачын аз болуп турат, температуранын жыл сайынкы жана суткалык айырмачылыктары жана мезгилдери ачык.

Афганистан 652 300 чарчы / чакырым аянтты ээлейт. Батыш Азия, Түштүк Азия жана Борбордук Азиянын кесилишинде жайгашкан, ал Түндүк менен Түштүктү байланыштырган маанилүү географиялык жайгашуу. Түндүгүндө Түркмөнстан, Өзбекстан жана Тажикстан менен чектешет, чыгыш тилкесинин чыгыш тилкеси Кытай менен, чыгыш жана түштүк-чыгыш Пакистан менен, батышы Иран менен чектешет. Аймак тоолуу, бөксө тоолор жана тоолор өлкө аймагынын 4/5 бөлүгүн ээлейт, түндүк жана түштүк-батыш негизинен түздүктөр, түштүк-батышында чөлдөр бар. Орточо бийиктиги 1000 метрди түзөт. Өлкөдөгү эң ири Гиндукуш тоо тизмеги түндүк-чыгыштан түштүк-батышка чейин диагональ менен өтөт. Негизги дарыялары - Аму-Дарыя, Гильменд, Кабул жана Харируд. Континенталдык климат өлкө кургакчыл жана жаан-чачынсыз болуп турат, температуранын жыл сайынкы жана суткалык айырмачылыгы, мезгилдери ачык, кышында катуу суук жана жайында өтө ысык.

Афганистан 33 провинцияга бөлүнүп, алар округдарга, райондорго, поселкаларга жана айылдарга бөлүнөт.

15-кылымга чейин Афганистан Европа, Жакынкы Чыгыш жана Индия менен Ыраакы Чыгыштын соода жана маданий алмашуу борбору болгон. XV кылымдын аягында Европадан Индияга деңиз жолу ачылгандан кийин Афганистан жабык бойдон калган. 1747-жылы ооган эли чет элдик баскынчыларды кууп чыгып, көзкарандысыз жана бир кезде күчтүү Афган Падышачылыгын орнотуп, Осмон империясынан кийинки экинчи орунда турган мусулман өлкөсү болуп калган. 1878-жылы Британия Афганистанды экинчи жолу басып алып, Афганистан менен Гандамак келишимине кол койгон жана Афганистан дипломатиялык күчүн жоготкон. 1895-жылы Улуу Британия менен Россия Памир аймагын жеке бөлүп, Вахан аймагын британ-орус буфердик аймагы катары белгилөө жөнүндө келишим түзүшкөн. 1919-жылы афган эли Британиянын үчүнчү баскынчылыгын жеңип, көзкарандысыздыкка жетишкен. 1978-жылы апрелде Ооган Элдик Демократиялык партиясы өкмөттү кулатуу үчүн аскердик төңкөрүш жасап, анын атын Афганистан Демократиялык Республикасы деп өзгөрткөн. Советтик армия 1979-жылы Афганистанга кол салган. 1987-жылы ноябрда Ооганстандагы Улуу Лоя Жырга Афганистан Демократиялык Республикасынын атын расмий түрдө Афганистан Республикасы деп өзгөртүү жөнүндө чечим кабыл алган. 1989-жылы 15-февралда Советтер Союзу Ооганстандан аскерлерин чыгарып кетүүгө аргасыз болгон. 1992-жылы 28-апрелде өлкө Афганистан Ислам мамлекети деп аталып калган. 1997-жылдын октябрь айында өлкө Афганистан Ислам Эмирлиги деп аталып калган. 2004-жылы ноябрда Карзай Ооганстандын тарыхындагы абсолюттук артыкчылык менен демократиялык жол менен шайланган биринчи президент болуп шайланган.

Мамлекеттик желек: 2002-жылы 5-февралда Афганистан жаңы мамлекеттик желекти кабыл алды. Жаңы желек 1964-жылы Афганистандын конституциясына ылайык иштелип чыккан жана кара, кызыл жана жашыл түстөрдүн чегилген сүрөтүнөн жана Афганистандын мамлекеттик гербинен турат.

Афганистандын калкы болжол менен 28,5 миллион адамды түзөт (болжолдуу 2004-жылдын июль айында). Алардын ичинде пуштундар 38-44%, тажиктер 25%, өзбек, хазара, түркмөн, белуч жана нуристан сыяктуу 20дан ашуун этникалык азчылыктар бар. Расмий тилдери пушту жана дари (б.а. фарсы). Башка жергиликтүү тилдерге өзбек, белужистан, түрк ж.б. Тургундардын 98% дан ашыгы исламга ишенет, анын 90% сунни, калгандары шииттер.

Афганистан артта калган дыйканчылык жана мал чарбачылыгы менен алектенет, 1971-жылы Бириккен Улуттар Уюму дүйнөдөгү эң өнүкпөгөн өлкөлөрдүн катарына кошкон. Азербайжандын кен байлыктары салыштырмалуу бай, бирок толук иштетиле элек. Учурда, табигый газ, көмүр, туз, хром, темир, жез, слюда жана изумруд камтылган. Көп жылдык согуштар Ооганстандын өнөр жай базасынын кыйрашына алып келди. Жеңил өнөр жай жана кол өнөрчүлүк негизги тармактар ​​болуп саналат, негизинен текстиль, жер семирткичтер, цемент, булгаары, килем, электр энергиясы, кант жана айыл чарба продукцияларын кайра иштетүү. Кол өнөрчүлүк өнөр жай өндүрүшүнүн наркынын болжол менен 42% түзөт. Дыйканчылык жана мал чарбачылыгы Афганистандын улуттук экономикасынын негизги таянычы. Дыйканчылык жана мал чарбачылыгы калктын жалпы санынын 80% түзөт. Айдалган жерлер өлкөнүн жалпы аянтынын 10% дан азын түзөт. Негизинен буудай, пахта, кант кызылчасы, кургатылган мөмө-жемиштер жана ар кандай мөмөлөр өсөт. Мал чарбасынын негизги продуктылары семиз куйруктуу койлор, бодо мал жана эчкилер.

Негизги шаарлар

Кабул: Кабул Афганистандын борбору, Кабул провинциясынын борбору жана Афганистандын эң ири шаары. 3000 жылдан ашуун тарыхы бар атактуу шаар жана 1773-жылдан кийин Ооганстандын борбору болуп калган. "Кабул" Синдхиде "соода борбору" дегенди билдирет.

Кабул Афганистандын чыгыш тарабында, Гиндукуш тоосунун түштүк этегинде, 1800 метр бийиктиктеги өрөөндө жайгашкан, рельеф кооптуу жана курчап турган тоолор U-түспөл тоолор менен курчалган. Кабул дарыясы шаардын борборунан агып өтүп, Кабул шаарын экиге бөлүп, түштүк жээгинде эски шаар, түндүк жээгинде жаңы шаар жайгашкан. Жаңы шаар салыштырмалуу гүлдөп-өнүккөн.Көпчүлүк ишкер аймактар, сарайлар, расмий резиденциялар жана жогорку деңгээлдеги резиденциялар ушул жерде топтолгон.Шаарда көптөгөн сарайлар бар, атактуусу Гүлхана сарайы, Диркуса сарайы, Саладат сарайы, Роза сарайы жана Дар Аман Сарай ж.б. Дар Аман сарайы парламенттин жана өкмөттүк ведомстволордун борбору.

Кабулдун борборундагы Мейванд көчөсүндө төрт замбирек менен курчалган жашыл Мейванд эстелиги бар. Шаардын айланасындагы тоо боорунда таш тоолор, байыркы мунаралар, байыркы мүрзөлөр, байыркы чептер, ислам чиркөөлөрү жана храмдар көп. Белгилүүлөрү: Шахидушам Шира храмы, Бабел күмбөзү, Падыша Мухаммед Динард Шах күмбөзү, Улуттук музей, Археологиялык музей ж.б. Шаардын түштүгүндөгү "Зах" храмы исламдын чатыр стилиндеги имарат жана исламдын шиит агымынын негиздөөчүсү Алинин резиденциясы. Храмдан болжол менен 30-40 метр алыстыкта ​​чоң аска турат, узундугу болжол менен 2 метр, туурасы 1 метрди түзгөн чоң тигиш борбордо экиге бөлүнөт.Уламыш боюнча, Алинин ташты кыйып жаткан кылычы калтырган ыйык эстелик.