Israel, magaca buuxa ee State of Israel, sida ku cad qaraarkii Qaramada Midoobay ee 1947 ee kala qaybsanaanta Falastiin, aagga gobolka Israel waa 14,900 kiiloomitir oo laba jibbaaran. Waxay ku taal galbeedka Aasiya, waxay xuduud la wadaagtaa Lubnaan waqooyiga, waqooyi-bari Siiriya, Urdun dhanka bari, badda Mediterranean-ka galbeed, iyo gacanka Aqaba dhanka koonfureed.Waa isgoyska Aasiya, Afrika iyo Yurub. Xeebtu waa dhul bannaan oo dhaadheer oo cidhiidhi ah, oo leh buuro iyo barri bari. Waxay leedahay cimilada badda Mediterranean.

Israa’iil waxay leedahay taariikh dheer waana halka ay ku dhasheen diimaha waaweyn ee adduunka ee Yuhuudda, Islaamka iyo Masiixiyadda. Awoowayaasha fog ee Yuhuudda waxay ahaayeen Cibraaniyada, oo ah laan ka mid ah Yuhuuddii hore. Dhamaadkii qarnigii 13aad ee dhalashadii Ciise ka hor, wuxuu u guuray Falastiin oo ka yimid Masar wuxuuna aasaasay Boqortooyadii Cibraaniga iyo Boqortooyada Israa’iil. Sannadihii 722 iyo 586 dhalashadii Ciise ka hor, labada boqortooyo waxaa qabsaday Assuriya kadibna waxaa burburiyey Baabil. Roomaaniyiintu waxay weerareen 63 BC, Yuhuudda badidoodna waxaa laga saaray Falastiin waxayna u qaxeen Yurub iyo Ameerika. Falastiin waxaa qabsaday Boqortooyadii Carbeed qarnigii 7aad, Carabtiina tan iyo markaas waxay noqdeen aqlabiyadda dadka deggan aagga. Falastiin waxaa lawareegay Boqortooyadii Cusmaaniyiinta qarnigii 16aad. Sanadkii 1922, League of Nations wuxuu meel mariyay "Mandate Mandate" ee Boqortooyada Midowday ee Boqortooyada Midowday ee Falastiin, wuxuuna dhigayay in Falastiin laga sameeyo "Guriga Dadka Yuhuudda". Markii dambe, Yuhuudda adduunka oo idil waxay u haajireen Falastiin tiro aad u badan. Bishii Noofambar 29, 1947, Golaha Guud ee Qaramada Midoobay wuxuu meel mariyey qaraar lagu dhisayo dowlad Carbeed iyo dowlad Yuhuud ah oo laga dhiso Falastiin. Dawladdii Israa’iil waxaa si rasmi ah loo aasaasay 14-kii Maajo, 1948.

Calanka qaranka: Waa afargeesle, cabirka dhererka iyo balaca wuxuu ku saabsan yahay 3: 2. Dhulka calanku waa cadaan oo buluug korkiisa iyo hoose ku leh buluug. Midabada buluugga iyo caddaanka ahi waxay ka yimaadaan midabka shaarka ay Yuhuuddu tukadaan. Badhtamaha calanka cad waxaa ku yaal xiddig buluug ah oo lixda gees leh.Kani waa xiddiggii Boqorka Daa’uud ee reer binu Israa’iil hore, oo astaan ​​u ah awoodda dalka.

Israel waxaa ku nool 7.15 milyan (bishii Abriil 2007, oo ay ku jiraan Yuhuudda deggan West Bank iyo Bariga Jerusalem), oo 5.72 milyan ka mid ahi yihiin Yuhuud, oo u dhiganta 80% (qiyaastii 44% ee 13 milyan oo Yuhuud ah oo adduunka ku nool), Waxaa jira 1.43 milyan oo Carab ah, oo u dhiganta 20%, iyo tiro yar oo ah Druze iyo Bedouins. Qiyaasta kororka dadka dabiiciga ah waa 1.7%, cufnaanta dadku waa 294 qof halkii kiilomitir oo laba jibbaaran. Cibraaniga iyo Carabiga labaduba waa luqadaha rasmiga ah, Ingiriisigana guud ahaan waa la adeegsadaa. Inta badan dadka deegaanka ayaa aaminsan diinta Yuhuudda, halka inta kale ay aaminsan yihiin Islaamka, Masiixiga iyo diimaha kale.

In kabadan 50 sano, Israel, dhulkeeda liidata iyo kheyraadka ku yar, waxay ku adkeysatay qaadashada wadada ah inay noqoto wadan awood leh oo leh sayniska iyo teknolojiyadda, iyadoo fiiro gaar ah u leh waxbarashada iyo tababarka shaqaalaha, si dhaqaaluhu si dhakhso leh u horumariyo. $ 60,000. Horumarinta warshadaha tignoolajiyadda sare ee Israa’iil ayaa soo jiitay indhaha adduunka oo dhan, gaar ahaan tikniyoolajiyadda horumarsan iyo faa'iidooyinka elektaroniga, isgaarsiinta, softiweerka kumbuyuutarka, qalabka caafimaadka, injineernimada bayoolajiyadda, beeraha, iyo duulista. Israa’iil waxay ku taal cidhifka aagga lamadegaanka mana haysato ilo biyo ah. Biyo la’aanta daran ayaa u horseeday Israa’iil inay sameysato tiknoolajiyad biyo-badbaadin ah oo lagu keydiyo waraabka beeraha, iyadoo si buuxda looga faa’iideysanayo ilaha biyaha ee jira iyadoo loo rogay saxare weyn dhul oasis ah Beeraleyda leh wax kayar 5% tirada guud dadweynaha kaliya maahan inay quudiyaan dadka, laakiin sidoo kale waxay dhoofiyaan miro faro badan oo tayo sare leh, khudaar, ubaxyo iyo cudbi.

Macbadka Macbudku waa meesha ugu muhiimsan ee barakaysan ee Yuhuudda.Solomon, ina Boqor Daa'uud ee Yahuudiya sannaddii 1aad ee Miilaadiga, wuxuu qaatay 7 sano wuxuuna ku qaatay 200,000 oo qof buur ku taal Yeruusaalem, taas oo markii dambe caan noqotay Macbud aad u qurux badan ayaa laga dhisay Buurta Macbadka (sidoo kale loo yaqaan Macbadka Mount) oo loogu talagalay in lagu caabudo Ilaaha Yuhuudda ah ee Rabbiga ah .Kani waa macbudkii ugu horreeyay ee caan ka ah Yeruusaalem. Sannadkii 586 dhalashadii Ciise ka hor, ciidammadii reer Baabiyloonni waxay qabsadeen Yeruusaalem, macbudkii ugu horreeyeyna waa la burburiyey, markii dambena Yuhuuddu laba jeer ayay dib u dhiseen macbudka, laakiin laba jeer ayaa la burburiyey xilligii gumeysigii Roomaanka. Basilica-kii caanka ahaa ee ilaalinayay Meesha ugu Quduuska ah ayaa dib loogu dhisay burburka Macbudkii ugu horreeyay ee uu dhisay Herodos kii weynaa ee 37 BC ee Sulaymaan. Macbudkii Herod waxaa burburiyey Titti Legion-ka Rome Qadiimiga ah sanadkii 70 AD. Intaas ka dib, Yuhuuddu waxay gidaarradii hore ee dhismaha Yuhuudda ka dhisteen gidaar 52-mitir dherer ah iyo 19-mitir dheer ah dhagaxyo ka yimid macbudkii asalka ahaa. "Darbiga Galbeed". Yuhuudda waxaa loogu yeeraa "Gidaarka baroorta" waxayna noqdeen shayga cibaadada ugu muhiimsan ee diinta Yuhuudda maanta.

Qudus: Qudus waxay ku taal afarta buurood ee buuraha Yahuuda ee badhtamaha Falastiin.Waa magaalo caan ah oo taariikhi ah oo taariikh leh in ka badan 5,000 oo sano. Waxay ku wareegsan yihiin buuro, waxay ku fadhidaa dhul dhan 158 kiiloomitir oo laba jibbaaran waxayna ka kooban tahay magaaladii hore ee bariga iyo magaalada cusub ee galbeedka. Joog ah 835 mitir iyo 634,000 (2000), waa magaalada ugu weyn Israel. Magaalada Qadiimiga ah ee Qudus waa magaalo cibaado diimeed leh isla markaana ku dhashay saddexda diimood ee waaweyn ee diinta Yuhuudda, Islaamka iyo Masiixiga Dhammaan saddexda diimoodba waxay Qudus u tixgeliyaan inay tahay meeshooda barakaysan. Diinta iyo dhaqanka, taariikhda iyo fiqiga, iyo sidoo kale meelaha barakeysan iyo guryaha lagu tukado, ayaa Qudus ka dhigaya magaalo barakeysan oo ay xurmeeyaan Yuhuudda, Masiixiyiinta iyo Muslimiinta. Meesha ay ku taallo Yeruusaalem waxaa markii hore loogu magac daray "Jebus" maxaa yeelay waqti fog ka hor, ayaa qabiil ka mid ah Carabiyadii reer Kancaan ee la odhan jiray "Jebus" waxay ka soo haajireen Jasiiradda Carabta si ay halkan u degaan oo ay tuulooyin uga dhisaan. Qasriyad dhis oo meeshan ugu magac dar qabiilka. Markii dambe, reer Kancaan waxay halkan ka dhisteen magaalo, waxayna u bixiyeen "Yuro Salim". Qiyaastii kun sano ka hor dhalashadii Ciise, David, oo ahaa aasaasihii Boqortooyada Yuhuudda, ayaa qabsaday meeshan wuxuuna ka dhigay caasimad Boqortooyada Yuhuudda. Euro Salam ". Shiineysku wuxuu tan ku turjumayaa "Qudus", oo macnaheedu yahay "Magaalada Nabadda". Carabtu waxay magaalada ugu yeeraan "Gourdes", ama "Magaalada Barakaysan".

Qudus muddo dheer bay ahayd magaalo ay Falastiiniyiinta iyo Israa’iil ku wada nool yihiin. Sida ku xusan halyeeyga, qarnigii 10aad ee dhalashadii Ciise ka hor, wiilkii Daa'uud ee Sulaymaan ayaa ku guuleystay kursiga boqortooyada wuxuuna ka dhisay macbud Yuhuud ah buurta Siyoon ee Qudus.Waxay ahayd xarunta dhaqdhaqaaqyada diimeed iyo siyaasadeed ee Yuhuuddii hore, sidaa darteed diinta Yuhuuddu waxay Qudus u qaadatay meel barakeysan. Goor dambe, derbi magaalo ayaa laga dhisay jajabka macbadka, Yuhuuddu waxay u bixisay "darbigii baroorta", waxayna noqotay waxa ugu caabuda diinta Yuhuudda maanta.

Tan iyo markii la aasaasay, Magaalada Qadiimiga ah ee Qudus dib ayaa loo dhisay loona soo celiyay 18 jeer. Sannadkii 1049 dhalashadii Ciise ka hor, waxay ahayd magaaladii hore ee boqortooyadii hore ee reer binu Israa’iil ee hoos iman jirtay xukunkii Boqor Daa'uud. Sannadkii 586-kii dhalashadii Ciise ka hor, Nebukadnesar-kii labaad ee boqorkii Baabuloon (oo hadda loo yaqaan Ciraaq) ayaa qabsaday magaaladdii oo dhulka dhigay. Sannadkii 532 BC, waxaa ku soo duulay oo qabsaday Boqorka Beershiya. Ka dib qarnigii 4aad ee dhalashadii Ciise ka dib, Yeruusaalem waxay si isdaba joog ah ugu xirnayd boqortooyooyinkii Makedoniya, Ptolemy, iyo Seleucid. Markay Rome qabsatay Qudus 63 BC, waxay Yuhuuddii ka saareen magaalada. Gumeystihii Roomaanka ee Yuhuuda Falastiin ayaa sababay afar kacdoon oo waawayn.Rummaanku waxay sameeyeen cabudhin dhiig leh, waxay xasuuqeen in kabadan hal milyan oo Yuhuud ah, tiro badan oo yahuud ah ayaa loo dhacay Yurub waxayna noqdeen addoonsi. Yuhuuddii ka badbaaday musiibada ayaa kolba mid u cararayey, gaar ahaanna Ingiriiska maanta, Faransiiska, Talyaaniga, Jarmalka iyo gobollo kale, markii dambena tiro aad u badan waxay aadeen Ruushka, Bariga Yurub, Waqooyiga Ameerika, iwm, wixii intaa ka dambeeyeyna waxay bilaabeen taariikhdii naxdinta lahayd ee qaxii Yuhuudda. Sanadkii 636 miilaadiga, carabtu waxay jebiyeen Roomaaniyiinta wixii intaa ka dambeeyay Qudus waxay in badan ku jirtay gacanta muslimiinta. Dhamaadkii qarnigii 11aad, Pope-ka Rome iyo boqortooyooyinka reer Yurub waxay bilaabeen saliibiyiin badan magaca "Soo Celinta Magaalada Barakaysan". 1099, Saliibiyiintu waxay qabsadeen Qudus ka dibna waxay aasaaseen "Boqortooyadii Qudus." La xidhay muddo ku dhow qarni. 1187, Suldaankii Salaadiinta ahaa ee Carabtu wuxuu jabiyay Saliibiyiintii dagaalkii Hedian ee waqooyiga Falastiin wuxuuna dib ula soo noqday Qudus. Laga soo bilaabo 1517 ilaa Dagaalkii Koowaad ee Adduunka ka hor, Qudus waxay ku jirtay xukunkii Boqortooyadii Cusmaaniyiinta.

Meel u dhow magaalada Beytlaxam, oo 17 kiiloomitir koonfur ka xigta Yeruusaalem, waxaa ku yaal god la yiraahdo Mahed, waxaa la sheegaa inuu Ciise ku dhashay godkan, kaniisadda Mahed-na hadda halkaas ayaa laga dhisay. Ciise wuxuu wax ku bartay Yeruusaalem markuu yaraa, ka dibna halkan ayuu ku wacdiyey, isagoo isku magacaabay Masiixa (yacni Badbaadiye), markii dambena maamulka Yuhuudda ayaa iskutallaabta ku qodbay iskutallaab magaalada ka baxsan oo lagu aasay. Halyeeygu wuxuu leeyahay Ciise wuxuu kasoo kacay xabaashii 3 maalmood geeridiisii ​​kadib wuxuuna cirka u fuulay 40 maalmood kadib. Sanadkii 335 miilaadiga, Hilana oo ah hooyadii boqornimadi hore ee Roman Constantine I waxay safar ku tagtay Qudus waxayna ka dhistay kaniisad Qiyaame qabuuraha Ciise, oo sidoo kale loo yaqaan Kaniisada Qubuuraha Barakaysan.Sidaa darteed, Masiixiyada waxay u aragtaa Qudus inay tahay meel barakaysan. Bilowgii qarnigii 7aad, nebigii islaamka Muxammad wuxuu ku wacdiyey Jaziiratul Carab waxaana ka horyimid dadkii gobta ahaa ee Maka. Habeen habeenada ka mid ah ayaa laga riyooday riyo wuxuuna fuulay faras cawlan oo lacag ah oo ay weheliso haweenay madaxa malaa'igtu u soo dirtay.Maka Maka ilaa Qudus ayuu ka soo degay dhagax muqadas ah wuxuuna u duulay sagaalka samada. Markuu samada ka helay waxyi, wuxuu ku noqday Maka habeenkaa. Kani waa kan caanka ku ah "Socodka Habeen iyo Deng Xiao" ee Islaamka, waana mid ka mid ah waxbarista muhiimka ah ee Muslimiinta. Sababtoo ah khuraafaadkan socdaalka ah ee xalay, Qudus waxay noqotay meesha saddexaad ee ugu qiimaha badan Islaamka ka dib Maka iyo Madiina. Sababtoo ah Qudus waxay ka mid tahay saddexda meelood ee diinta, Si loogu tartamo meesha barakaysan, dagaalo aad u tiro badan ayaa halkan ka dhacay tan iyo wakhtiyadii hore. Qudus waxaa dhulka lala simay 18 jeer, laakiin marwalba dib ayaa loo soo nooleeyay Sababta aasaasiga ah ayaa ah inay tahay goob diineed barakaysan oo adduunka laga aqoonsan yahay. Dadka qaar waxay dhahaan Qudus waa magaalo qurxoon oo dhif iyo naadir lagu arko aduunka oo si isdaba joog ah loo burburiyey laakiin aad loo ixtiraamo. Kahor 1860, Qudus waxay lahayd darbi magaalo, magaaladuna waxay u qaybsanayd 4 xaafadood oo la deggan yahay: Yuhuud, Muslim, Armenian, iyo Christian. Waqtigaas, Yuhuudda, oo markii horaba ka dhigtay inta badan dadka magaalada, waxay bilaabeen inay dhisaan aagag cusub oo la dego oo ka baxsan derbiyada, iyagoo aasaaska u ah Yeruusaalem casri ah. Laga soo bilaabo magaalo yar ilaa magaalo barwaaqo ah, goobo badan oo cusub oo la dego ayaa la sameeyay, mid walbana wuxuu ka tarjumayaa astaamaha koox gaar ah oo degsiimo ah halkaas. Magaalada cusub ee Qudus waxay ku taal galbeedka, si tartiib tartiib ah ayaa loo asaasay wixii ka dambeeyay qarnigii 19aad, waxay labanlaab tahay magaalada weyn, badanaa waxay hoy u tahay hay'ado cilmi iyo dhaqan. Waxaa ku yaal dhismayaal casri ah labada dhinac ee wadada, oo ka mid ah safaf dhaadheer oo dhismayaal dhaadheer ah, hoteello hudheello raaxo leh oo qurux badan leh, iyo suuqyo waaweyn oo laga dukaameysto oo dad badani ku badan yihiin, oo ay ku xardhan yihiin jardiinooyin qurux badan. Magaalada qadiimiga ah waxay ku taal bariga, waxaa ku hareeraysan derbi dheer, goobo diimeed caan ah qaarkood waxay ku yaalliin magaaladii hore, tusaale ahaan, dhagaxii xurmada badnaa ee Muxamed uu cagta mariyey markii uu cirka u fuulayay habeenki wuxuu ku yaalay isla meeshii guriga Mecca Kerr. Masaajidka Helai, Masjidka Al-Aqsa, masaajidka saddexaad ee ugu weyn adduunka ka dib Masjidka barakaysan ee Maka iyo Macbadka Nebiga ee Madiina, iwm, dhammaan magacyada, dhacdooyinka iyo dhacdooyinka la xidhiidha ee lagu xusay "Axdigii Hore" iyo "Axdiga Cusub" Deegaanka, waxaa ku yaal kaniisado u dhigma iyo macbudyo ku yaal magaalada. Qudus sidoo kale waa mid ka mid ah magaalooyinka dalxiiska ugu muhiimsan adduunka.

Qudus waa mid qadiimi ah iyo mid casri ah. Waa magaalo kaladuwan, dadka degan waxay matalaan isdhexgalka dhaqamo kala duwan iyo kooxo qowmiyadeed, iyadoo labadaba ay si adag ugu dhaqmayaan axdiga iyo qaab nololeedka cilmaaniga ah. Magaaladu ma aha oo kaliya inay ilaaliso wixii la soo dhaafay, laakiin waxay kaloo dhistaa mustaqbalka.Waxay labadaba si taxaddar leh u soo celisay goobo taariikhi ah, si taxaddar leh u qurxisay goobo cagaaran, degmooyin ganacsi oo casri ah, jardiinooyin warshadeed, iyo ballaadhinta xaafadaha, taasoo muujineysa sii wadideeda iyo firfircoonideeda.